بررسی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت با استفاده از روش های آماری توصیفی و چند متغیره

به­منظور شناسایی و اصلاح صفات مهم و تاثیرگذار روی عملکرد دانه ذرت، در سال اول (1391) تعداد 10 لاین مادری s7 با والد پدری mo17 تلاقی داده شد. در سال دوم (1392) 10 لاین والدینی به­همراه 11 هیبرید f1 آنها در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی ماهیدشت کرمانشاه بررسی شدند. صفات اندازه­گیری شده شامل قطرساقه، ارتفاع بوته و بلال، سطح برگ، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، درصد رطوبت، وزن 500 دانه، وزن دانه در پنج بلال، درصد چوب بلال، عمق دانه و وزن خالص بودند. نتایج تجزیه آماری نشان داد مقدار میانگین و نما در 13 صفت مورد بررسی در لاین­ها به علت ضعف ناشی از خودگشنی خیلی کم و در هیبریدها زیاد و متنوع بودند. تجزیه هم‏بستگی نشان داد؛ تعداد 36 هم‏بستگی در سطح 1 درصد و 15 هم‏بستگی در سطح 5 درصد معنی­دار بودند. تجزیه رگرسیون چند متغیره نشان داد از شش صفت باقی­مانده در مدل، صفات تعداد ردیف دانه و تعداد دانه در ردیف بیشترین اثر مستقیم را با عملکرد دانه به­ترتیب با 362/0 و 242/0  داشتند. بیشترین اثر کل نیز به صفات تعداد ردیف دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه به ترتیب با 807/0، 736/0، 677/0 و 644/0 تعلق گرفت. انجام تجزیه کلاستر ژنوتیپ­ها به چهار کلاستر مختلف و جدا از هم تقسیم نمود و لاین‏های 1، 7، 5، 8، 9، 3 و 6 و هیبریدهای 13،    16، 20، 17،  18 و 21 به دو گروه  هتروتیک دور از هم تعلق گرفتند.